«Облыстық стоматологиялық емхана» ШЖҚ КМК

АИТВ инфекциясы – адамның иммун тапшылығы вирусын жұқтыру нәтижесінде пайда болатын баяу үдемелі дамитын жұқпалы ауру. Ауру адамның иммундық жүйесіне әсер етеді, нәтижесінде ағза әртүрлі инфекцияларға (бұрын ауруды тудыруы мүмкін емес оппортунистік инфекциялар – бактериялық пневмония, адам папилломавирусы, кандидоз, герпес зостері және т.б.) және қатерлі ісіктерге өте сезімтал болады, нәтижесінде науқасты өлімге әкеледі.

ЖИТС (жүре пайда болған иммундық тапшылық синдромы) – аурудың соңғы немесе терминалды сатысы. Инфекция көзі – вирус жұқтырған адам, вирус тасымалдаушы немесе ЖИТС-пен ауыратын адам. Вирус тасымалдаушылар көбінесе жұқтырғанын білмей, өздерін сау деп санайды, өйткені оларда бірнеше жыл бойы ауру белгілері болмауы мүмкін.

Инфекцияның берілу жолдары:

• жыныстық қатынас кезінде (көптеген жыныстық қатынастар, әсіресе кездейсоқ немесе бейтаныс серіктестермен);
• парентеральді (қан арқылы) берілу: ластанған қанды құю кезінде немесе қанмен ластанған құралдар арқылы, түрлі инъекциялар жүргізген кезде (әсіресе нашақорлар арасында көк тамырға есірткі енгізген кезде);
• жүктілік және босану кезінде вирустың анадан балаға берілуі мүмкін.

Аурудың негізгі клиникалық белгілері. Инкубациялық (жасырын) кезең 2-3 аптадан 3 айға дейін созылады. Содан кейін жұқтырған адамдардың үштен бірінде аурудың өткір кезеңі дамиды (қызба, тамақ ауруы, лимфа түйіндерінің ісінуі, мүмкін бөртпе, жалпы әлсіздік), ол 2-4 аптадан кейін емделусіз өтеді. Жұқтырған адамдардың 2/3 бөлігінде бұл кезең жасырын түрде өтеді. Осыдан кейін ұзақ уақыт бойы аурудың клиникалық белгілері болмауы мүмкін (вирус тасымалдаушы). Содан кейін дәрігерлер адамда АИТВ инфекциясы бар деп күдіктенуге мүмкіндік беретін бірқатар клиникалық белгілер пайда болады. Орташа алғанда, инфекцияның басынан бастап АИТВ инфекциясының соңғы сатысына дейінгі мерзім 10-15 жылға созылуы мүмкін. Бірақ кейбір жағдайларда ауру бірнеше ай ішінде ЖҚТБ-ға айналады. Өлімнің бірден-бір себебі – оппортунистік инфекциялар және Капоши саркомасы, ал АИТВ/ЖИТС ауруы бар нашақорларда туберкулез ауруы болуы мүмкін. АИТВ диагнозы арнайы қан анализінің нәтижелері бойынша қойылады, ол көп жағдайда инфекцияны жұқтырғаннан кейін 3 ай аралығында нәтиже береді. АИТВ инфекциясына тексеруді жасырын түрде жүргізуге болады.

АИТВ инфекциясының алдын алу шаралары:

Жыныстық қатынас кезінде АИТВ инфекциясының алдын алу үшін:

• кездейсоқ жыныстық қатынастан аулақ болыңыз;
• кез келген жыныстық қатынас кезінде жоғары сапалы презервативті қолданыңыз.

АИТВ-ның парентеральді берілу жолының алдын алу үшін:

• есірткі заттарын пайдаланудан бас тарту;
• маникюр/педикюр/пирсинг/татуировкаға арналған қайта пайдалануға болатын құралдарды дезинфекциялау құралдарын пайдалана отырып, өңдеуден өткізу;
• қан кету кезінде алғашқы медициналық көмек көрсету үшін резеңке қолғапты қолдану және терінің ашық жерлерін, көздің шырышты қабығын қанның түсуінен қорғау қажет, қанның кез келген қан инфицирленген қауіпті деп саналуы тиіс.

АИТВ-ның вертикальді (анадан балаға) берілу жолының алдын алу:

• қолданыстағы заңнамаға сәйкес әрбір жүкті әйел АИТВ инфекциясына тексеріле алады. Егер ағзада вирус табылса, оған жатырішілік инфекцияның алдын алу үшін арнайы дәрі-дәрмектер тағайындалады.

Есіңізде болсын, әркім өзі шешім қабылдайды және өз өмірі үшін іс-әрекеттеріне өзі жауап береді.